Thứ Hai, 5 tháng 8, 2013

Bản sắc của bản báo

Chuyện nhà nước đại sự còn thế, huống chi đối với mỗi tờ báo.

Kỹ thuật số đang làm đổi thay nguồn tin truyền thống, hiện giờ người đọc báo, nghe đài, người tiêu dùng báo chí cũng trở thành người đưa tin, người cung cấp tin. Bởi thế, mỗi tờ báo không chỉ cạnh tranh với các báo bạn mà phải “cạnh tranh“ với cả báo chí công dân, truyền thông từng lớp (social media) khôn cùng đa dạng, phức tạp và cực kỳ nhanh nhạy, nóng hổi. Một khi khách hàng của báo đã có vô kể sự chọn lọc, vừa đa dạng vừa miễn phí thì họ có tìm đọc tờ báo truyền thống nữa hay không là câu hỏi dễ có câu đáp. Đã có vị thủ trưởng một đơn vị nói thật là đã bỏ thói quen đọc báo giấy, thường chỉ lướt mạng, không đụng đến đống báo được nhân viên mang đến mỗi sáng…

Cái gì khiến độc giả cần đến tờ báo quen thuộc, đó chính là bản sắc của nó. Nếu 100 tờ báo đưa tin bài giống nhau thì chỉ cần 1 tờ là đủ, không có lý do gì để họ phải bỏ tiền mua thêm 99 tờ báo đưa tin rưa rứa cái đã đọc. Do đó, cũng do sự phát triển quá nhanh (so với trình độ quản lý) của công nghệ thông tin mà copy - paste (sao chép) đang là vấn nạn khủng khiếp, nếu không biết chế ước thì nó thật sự sẽ giết dần giết mòn tờ báo đang trả lương cho người viết.

Thành ra, tồn tại hay không tồn tại, phát triển hay sống lây lất chính là ở chuyện bản sắc, mỗi báo phải tìm cho ra để khiến cho nó ngày càng rõ nét, càng ngày càng dị biệt hơn nhưng vẫn trong tiêu chí chung là chính xác, nhanh nhạy, khách quan. Như thế, bản sắc có tức thị vẻ đẹp riêng, phong cách riêng… chứ không phải sự dị biệt vô lối, lập dị. Để có bản sắc riêng thì đòi hỏi nhiều yếu tố, ngoài chuyện tay nghề còn phải có bản lĩnh. Nếu không đủ bản lĩnh thì có thể dám nghĩ, dám nói mà không dám viết lên mặt báo.

Báo càng có bản sắc hẳn sẽ càng có nhiều độc giả. Do thông báo quá nhiều, quá phức tạp, thực hư, thật giả lẫn lộn nên độc giả cần có một tờ báo tin tưởng.#, Tuyển và cung cấp cho họ những thông báo chủ lưu trong đời sống từng lớp. Cách chọn lọc để đưa ra menu riêng có thể đã là một bản sắc nhưng cao hơn nữa, cần hơn nữa là cách phân tách, bình luận sao cho có góc nhìn riêng biệt, không vay từ những báo khác.

Báo Công lý ngày một được độc giả tin yêu

Với bản Báo Công lý, là cơ quan của TANDTC, vị thế càng ngày càng quan yếu trong đời sống chính trị, từng lớp trong hành trình xây dựng nhà nước pháp quyền Hiện nay, bản sắc chính là dám đi vào những khúc mắc trong áp dụng và thực thi luật pháp. Hiện, tranh chấp khiếu kiện về đất đai, thu hồi đất, bồi thường, tái định cư… khôn cùng phức tạp, do hậu quả nhiều năm quản lý lỏng lẻo và chính sách pháp luật về đất đai thay đổi quá nhiều. Vì phức tạp nên các báo không có nhiều phóng viên, biên tập viên có trình độ hiểu biết luật pháp ngại viết vì sợ sai. Đã khó viết mà đề tài lại “nhức đầu”, không quyến rũ thì nhiều báo né là đúng. Nếu bản báo nâng cao hơn nữa chất lượng những bài viết về pháp luật, mở rộng sang những lĩnh vực văn hóa, kinh tế, từng lớp thì đó là một bản sắc không dễ cạnh tranh.

Để tờ báo có bản sắc thì từng chuyên mục phải tìm ra bản sắc, mỗi cây bút phải có bản sắc. Độc giả thường tìm đến chuyên mục mình yêu thích, tác giả mình yêu thích mà đọc… Những mục “copy - paste” phải loại bỏ dần cho đến hết sạch. Có như thế bản sắc của tờ báo mới sáng.

Bây chừ ở một số trường đại học đã nhập “công nghệ” chấm bài từ các trường đại học nước ngoài, đề nghị học viên, sinh viên nộp bài qua mạng. Máy tính sẽ kiểm tra, nếu bài có trên 40% nội dung trùng các tài liệu khác thì bài không được chấm, nếu thấp hơn con số này thì được chấm nhưng điểm sẽ không quá 6/10. Có nhẽ các báo cũng sẽ phải vận dụng công nghệ này một cách hạp.

Chi li hơn thì có thể nói, người viết bài, người duyệt bài để đưa lên mặt báo hay lên trang điện tử xoành xoạch phải đặt câu hỏi, bài này, nội dung này có gì khác, có gì mới so với các báo khác, và so với chính những bài trước đây bản báo đã đăng. Nếu không mới, không khác thì dứt khoát bỏ.

Bạn đọc đôi khi không có đề nghị to tát gì cả, họ chỉ mong buổi sáng cầm tờ báo lên, đọc chuyên mục quen thuộc để có được cái nhìn mới mẻ về vấn đề mới xảy ra, vừa xảy ra, để lát nữa uống trà, uống cafe với bạn bè hay bên lề cuộc họp họ có chuyện để giao lưu với nhau, có quan điểm dị biệt với những người khác. Thế thôi!

Lâm Uyên