Chung cuộc giải pháp được đưa ra là phải dùng hệ kẹp và thanh ba để siết lại
Dù phải đón tiếp nhiều nhưng cả chủ đầu tư và nhà thầu vẫn luôn hồ hởi, vui vẻ chứ hoàn toàn không khiên cưỡng. Anh em trên công trường cũng chỉ lo tụ tập thi công, hết ngày làm là thể dục thể thao, đàn hát, hoàn toàn không có sức ép gì về tiền bạc”- ông Lai kể. Mà ngày ấy, tiền rất có giá trị chứ không như giờ, 5 tỷ đồng là khôn xiết lớn, có khi làm được cả một cây cầu thường ngày chứ chẳng chơi.
Công nghệ này có thể thi công vượt những con sông có độ sâu hàng trăm mét, với khẩu độ rất lớn, tốc độ thi công nhanh, giá thành hà tằn hà tiện. Nói là quá xa lạ thì cũng không hẳn, bởi trước đó, các cầu An Dương, Niệm, Bia… đã làm theo công nghệ của Liên Xô cũ.
"Vào thời khắc ấy, khi ngoại tệ còn khan hiếm, việc bỏ ra 4 triệu USD để nhập công nghệ và thi công một cây cầu không hề là chuyện giản đơn. Khổ cầu được thiết kế cho 4 làn xe cơ giới và 2 làn xe thô sơ. Từ sau Phú Lương, đúc hẫng cân bằng đã trở nên công nghệ chủ lực, vừa nhanh, vừa rẻ trong xây dựng cầu.
Bóng nổ cháy mặt”- ông Lai bật cười khi nhớ lại “cái thưở ban đầu” với công nghệ mới. “Không ít quan điểm phản đối, lãnh đạo Bộ GTVT và các cơ quan chức năng cũng phải nâng lên đặt xuống nhiều lần. Cũng do lần trước nhất ứng dụng công nghệ mới nên các cơ chế, chính sách, đơn giá, định mức gần như chẳng có gì.
Thủ tướng Võ Văn Kiệt và nhiều lãnh đạo cấp cao của Đảng, quốc gia trực tiếp đến chúc hạ thành quả to lớn của những người xây dựng cầu Phú Lương. Loay hoay mãi cũng không sử dụng được bơm áp lực cao. Ông Lai cho biết, sản phẩm mới, công nghệ mới nhiều khi không thể cân đong đo đếm được. Và thực tiễn, cho đến tận hiện giờ sau gần 20 năm khai hoang, chất lượng cầu Phú Lương vẫn rất ổn.
Nào ai đã quen với máy trộn, trạm nghiền, bộ đúc hay bơm áp lực cao bao giờ đâu. Bơm lên vùn vụt ở độ cao hàng chục mét.
“Ngày đó, các nhà thầu giao thông không lo doanh thu, lợi nhuận như hiện thời.
Thử mãi rồi cũng tạm quen, thế là đưa vào công trường làm. Cũng vì không có đơn giá nên làm xong không được tính sổ đủ cũng phải ưng. Không lo lờ lãi… Làm cầu Phú Lương ngày đó lúc nào cũng vui như hội. Ông Cấn Hồng Lai - Tổng giám đốc Cienco1 Đức Thắng – Tiến Mạnh. Cầu Phú Lương nối hai bờ sông thăng bình 4 triệu USD mở ra dịp lịch sử Ông Cấn Hồng Lai, khi đó còn là đội trưởng thi công cầu Phú Lương của Công ty Cầu 12 (nay là Tổng giám đốc Cienco 1) say sưa kể những câu chuyện thu nhận công nghệ đúc hẫng thăng bằng hoàn toàn mới mẻ với thợ cầu Việt Nam.
Tuy nhiên, đây chỉ là manh nha của công nghệ đúc hẫng, khẩu độ rất thấp, không hiệp với đề nghị phát triển của đất nước lúc bấy giờ.
Hàng trăm cây cầu lớn nhỏ như: Quán Hàu, Sông Gianh, Nhật Lệ, Nguyễn Tri Phương, và sau này là Thanh Trì, Vĩnh Tuy, Rạch Miễu, Hàm Luông, Pá Uôn… đã được nhân văn thành công. Mặt cắt ngang 23m và khẩu độ thông thuyền tới 60m, hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu vận chuyển đang tăng nhanh trên tuyến mạch máu QL5. Đến giờ cầu Phú Lương vẫn chưa được thanh toán hết, khi quyết toán nhà thầu bị giữ lại gần 5 tỷ đồng.
Ông Hà Đình Cẩn nhớ lại, không chỉ áp dụng thành công công nghệ mới, thợ cầu Phú Lương còn khiến các chuyên gia Thụy Sĩ kinh ngạc vì hết thảy các công đoạn đều được rút ngắn và vẫn đạt độ xác thực cao.
Xót xa quá, rồi anh em cũng tìm ra quy luật là phải dùng loại đá nhỏ lại cỡ 1:2 để trộn mới ổn. Tuy nhiên, rút cuộc cái mới, cái tiền tiến đã thắng thế và công nghệ đúc hẫng thăng bằng đã có cơ hội được vào Việt Nam mang lại hiệu quả to lớn không chỉ ở Phú Lương mà sau đó hàng trăm cây cầu khác, mở ra trang sử mới cho ngành cầu”- ông Cẩn cho biết.
“Học phí” cho những lần “xôi hỏng bỏng không” ấy là không biết bao nhiêu mẻ bê tông đổ xuống sông xuống biển. “Nghĩ nát nước, anh em lôi ra thử bơm nước. Thuyết phục các cơ quan để được nhập đúc hẫng cân bằng là một kỳ công. Ông Lai kể, bao nhiêu đoàn rà soát, kiểm định, không ít nhà khoa học hàng đầu được chi viện cho cầu Phú Lương.
Đó là những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, khi Cienco 1 được Bộ GTVT trực tiếp giao hấp thu công nghệ và 2 bộ xe đúc của hãng VSL Thụy Sỹ để về làm cầu Phú Lương. Những đoàn kiểm tra, thăm hỏi, động viên của lãnh đạo các cấp hoặc các đoàn tham quan, học tập như cơm bữa. Tuy nhiên, khó khăn nhất là kinh phí xây dựng. Giờ nếu tháng nào cũng cả chục đoàn tham quan, học tập, chỉ riêng việc lo phí tổn đón tiếp, ăn ở đã chẳng còn lờ lãi.
Nước tóe tung khắp nơi và chẳng tuân theo sự kiểm soát. Ngày đó, chênh đến hơn chục cm là một câu chuyện lớn. Thử nước không được, thợ cầu lại mang bơm sức ép cao ra… bơm bóng.
Việc chuyển giao, nhập máy móc và xây dựng cầu cần đến khoảng 4 triệu USD. Tuy nhiên, những năm đầu đổi mới, các doanh nghiệp liên lạc chưa phải bận tâm quá nhiều đến việc làm và lợi nhuận. Vì là công nghệ mới nên được cả nước quan hoài. Thế nhưng, lý thuyết chỉ là màu xám, thực tiễn lại là câu chuyện hoàn toàn khác. Nhiều người đến nay vẫn gọi vui là chiếc cầu “vênh” là thế.
Cầu Phú Lương có chiều dài hơn 491m, được tạo bởi hai tuyến dầm thượng lưu và hạ lưu biệt lập nằm đồng thời nhau. Mọi chuyện ổn thỏa, chất lượng cầu theo đánh giá chẳng ảnh hưởng gì. Hợp long vẫn… “vênh” hơn chục centimet Ông Lai kể lại, trước khi làm cầu Phú Lương, công nghệ làm cầu tại Việt Nam rất thô sơ.
Nói thêm về lý do du nhập công nghệ đúc hẫng cân bằng, ông Hà Đình Cẩn khi ấy là Giám đốc Công ty Cầu 12 san sớt, chúng tôi nhận thấy công nghệ này có rất nhiều lợi thế vì nước ta sông, suối, kênh, rạch dằng dịt.
Ngày 24/12/1996, sau ba năm rưỡi thi công, cầu Phú Lương được tổ chức khánh thành và đưa vào vỡ hoang trong niềm hân hoan của người dân cả nước. Do đây là công nghệ mới hoàn toàn chỉ có ở các nước phát triển nên khi ấy không phải ai cũng nhận thức hết giá trị và tầm quan yếu của nó”.
Nhìn 2 bộ xe đúc đồ sộ, lên đến 90 tấn với hàng trăm bộ phận mà anh em thợ cầu phát hoảng. Ông Hà Đình Cẩn - Nguyên Giám đốc Công ty Cầu 12 "Việc thành, bại của quá trình chuyển giao, hấp thụ và thi công công nghệ đúc hẫng tại Phú Lương có ý nghĩa quyết định đến ngày mai của ngành cầu đường Việt Nam”.
Thành công tại Phú Lương mở ra thời cơ lịch sử để phát triển ngành cầu Việt Nam. Dù rằng vậy, đây vẫn chưa phải là bài học lớn nhất của việc “vừa học vừa làm” tại cầu Phú Lương. Bây giờ khi đã quá thuần thục với công nghệ đúc hẫng nên sai số gần như thường có, cùng lắm chênh nhau vài mm.
Do trước đây trộn bê tông mình toàn dùng đá to loại 2:4 hoặc 4:6 nên bơm tắc hết lần này đến lần khác. Đến việc đổ bê tông cũng toàn bằng tay hoặc guồng.
