“Trong số gần ngàn người bị giam cấm, chúng tôi chọn ra được 36 người, tính cả 3 người bọn tôi nữa
Sau khi kiểm soát được tình hình trong trại thì phá ngục dẫn phạm nhân chạy theo hướng cổng sau ra chân núi. Trong buổi làm việc cuối ngày hôm ấy, 36 người được chọn đã lén lấy cho mình và đồng đội những viên đá cứng cỡ bằng nắm tay giấu trong người, áo xống.
Xin mãi chúng cũng cho anh ra quán rượu mua. Thấy vậy bọn lính trong trại phóng pháo sáng rồi đuổi theo bắn súng như vãi đạn về phía đoàn tù bỏ trốn. Trước thời điểm hành động, công tác chuẩn bị tuyệt đối kỹ lưỡng, mọi người đi hết ngõ ngách, nơi nào có lính tráng chốt giữ đều được các ghi nhớ một cách chi tiết.
Hữu Huấn. Mọi sinh hoạt trong khám xét Mộc Hóa và những công việc đào đất đắp núi Đất vẫn được mọi người tuân thủ, nhưng đêm đến bí ẩn phổ quát kế hoạch qua cơ sở Đảng trong nhà lao. Tuy núi Đất là công trình tội ác bạt ngàn như núi của chính quyền Mỹ- Diệm nhưng nó cũng là biểu tượng cho lòng yêu nước, ý chí không khuất phục kẻ thù của anh em phạm nhân cách mạng”, cụ Nguyễn Văn Lấm nói.
Chiều ngày 29 Tết, cụ Năm Ngoạt xin lính gác cho ra cửa mua chút rượu thịt về làm đám giỗ như dự định ban sơ. Để tránh bị quân thù phát hiện, quơ những thứ khí giới đó được giấu dưới nền nhà giam, phủ lên một lớp rơm cỏ rồi những đồng chí bệnh tật sẽ nằm đè lên, che đậy không cho lính gác biết. Biết đã bị lộ, cụ Năm Ngoạt yêu cầu mọi người chia nhỏ thành từng tốp 2-3 người, chạy ra nhiều hướng khác nhau để tránh hỏa lực, dự kiến sẽ gặp nhau ở khu đồng trũng cách đó chừng 5 km.
Khi ra gần hết vòng ngoài cùng thì gặp một sự cố ngoài kế hoạch: đoàn người bị mấy con chó becgie phát hiện, sủa ồn ào. Cụ Tám Ngoạt liền với tay lấy chùm chìa khóa mở cửa phòng giam cho anh em cán bộ, mọi người chóng vánh tập kết, đồng thời 36 người được chọn ban đầu chia ra các mũi như đã cắt cử.
Cuộc phá trại ngoạn mục Giống như những dự trù ban đầu, ngày 28 Tết năm ấy hầu hết bọn sĩ quan cao cấp và tỉnh trưởng Kiến Tường đều về Sài Gòn hay đi thăm cấp trên. Kiến Tường, H. Chúng tôi cùng thống nhất phải vượt ngục bằng mọi giá, có chết cũng cam chứ không chịu rũ xương trong ấy”, cụ Lấm vẫn giọng hào sảng kể. Thời điểm bạo lực vũ trang được anh Năm Ngoạt chọn lọc là đêm 29 Tết năm ấy, bởi khi đó bọn sĩ quan chỉ huy và tỉnh trưởng sẽ về Sài Gòn ăn chơi, ở lại canh giữ chỉ là số lính quèn, nên đó chính là dịp hành động”, cụ Lấm kể.
Cụ Lấm chỉ huy một nhóm, cụ Tám Ngoạt chỉ huy một nhóm áp sát lính gác ở hai cổng ra. Đi đường đó sẽ tránh được hỏa lực súng liên thanh từ vọng gác bên ngoài của địch, hơn nữa khi bị truy đuổi sẽ dễ dàng dựa vào địa hình núi đồi đẩn.
Được cái khi ấy sức uống của bọn tôi khá tốt, lúc mà bọn giặc bắt đầu say thì chúng tôi vẫn còn tỉnh táo”, cụ Lấm cười kể
Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua nhưng mỗi khi con cháu hỏi chuyện, cụ lại dốc lòng kể như một cách giáo dục truyền thống cha ông, sự quật cường ngoan cường của những người đi trước trong những năm tháng đau thương. Khu núi Đất hiện tại. Một số khác được phân công đi phát quang cũng giấu những lưỡi liềm sắt dài chừng 10cm mang về trại.
Cuộc vượt ngục này đã gây chấn động đến cả giới chóp bu ở Sài Gòn của chính quyền Ngô Đình Diệm khi đó. Mộc Hóa, Long An), nhân chứng sống của “hòn xương máu” và “địa ngục trần gian”- nhà giam Mộc Hóa, chúng tôi được nghe kể tận tường về cuộc vượt ngục lịch sử của đoàn tù hãm năm ấy.
Hai nhóm người tiếp cận phía sau bọn lính gác chốt, nhẹ nhõm không chút tiếng động. Trước tình hình đó, cấp trên chỉ thị cho tổ chức đảng trong trại núi Đất tìm cách phá tù giải cứu cho được những cán bộ đang bị giam giữ để họ trở về lãnh đạo phong trào chống chọi. Lúc ấy trong khám có tôi, anh Năm Ngoạt (tức Nguyễn Văn Phiểu) và anh Tám Ngoán (tức Bùi Thanh Phỉu) là những người nòng cột.
Khẩu lệnh được thống nhất từ trước là khi nào có tiếng hô: “Anh Tám ơi” thì mọi người nhất loạt hành động. Khi cụ Năm Ngoạt hô to câu khẩu lệnh, hai phía nhất tề lao tới bịt miệng, khống chế những tên gác chốt. Theo phân công, của số một được giao cho cụ Lấm, cửa số hai do cụ Tám Ngoạt đảm đang. Kế hoạch cho cuộc vượt ngục được cụ Lấm và hai người bạn bí hiểm thảo luận từ 7 tháng trước khi thực hiện.
Chỉ sau một chầu, cả ba tên gác buồng đã say mèm, nằm im như chết. Mọi thứ sau đó được phát cho từng người, sẵn sàng cho giờ khắc quyết định. Cứ mỗi khi đi lao động hay giờ ăn là họ tìm cách ngồi cạnh nhau để bàn luận kế hoạch hành động. Do có sự chỉ đạo của cấp trên nên kế hoạch còn được các cơ sở Đảng bên ngoài nhà tù hỗ trợ.
Ảnh: T. “Cạnh đó chốt gác lại chính là kho súng của địch. Cụ Lấm là nhân chứng cuộc vượt ngục Tết năm 1957
G Buổi tối hôm ấy, sau khi làm bộ làm đám giỗ như kế hoạch các tù bắt đầu mời bọn lính gác vào cuộc nhậu.
G Cụ Năm Ngoạt được giao nhiệm vụ chọn ra những thành viên còn khỏe mạnh, dũng mãnh và kề với cách mạng nhất để làm tiên phong cho thời điểm phá ngục.
Khu hồ nhân tạo hiện tại xưa là nơi tù đào đất đắp núi Đất. G Kế hoạch trốn tù táo bạo đấu trò chuyện cùng cụ Nguyễn Văn Lấm (76 tuổi, TT. Khi đã chia súng đều cho mọi người chúng tôi liền men theo bìa tường và mấy hàng rào chắn, nơi có cỏ cây rậm rì, đi dần ra phía cổng sau…”,cụ Lấm kể.
Thời điểm Ngô Đình Diệm được hậu thuẫn của Mỹ mới lên làm Tổng thống của chính quyền Sài Gòn cũ nên chúng ra sức chống phá các cơ sở cách mệnh. “Nói thì dễ nhưng thực tại mới chẳng đơn giản chút nào, vấn đề là lấy cớ gì để mua rượu và để bọn quân lính uống say không chút nghi ngờ? Vậy là anh Năm Ngoạt lấy lý do là ngày giỗ cha, xin bọn lính gác cho ra ngoài mua rượu về hai bên cùng uống, vừa là ăn giỗ vừa là nhằm dịp năm mới.
Theo kế hoạch, anh em tù, lao dịch sẽ mua rượu và mồi nhắm tổ chức ăn Tết rồi tìm cách mời và chuốc rượu bọn lính canh và cai ngục. Theo đó, khám có tổng cộng hai cửa chính ra vào, nếu tính trong thời điểm cận Tết thì có thể số lượng binh lính chỉ khoảng gần trăm tên, có thể tấn công phá khám để đánh tháo cho tuốt các anh em phạm nhân, lao dịch.
Trong quá trình đi, cụ Năm quan sát kỹ lưỡng những hướng mà quân lính bỏ chốt gác, những hướng mà súng cối không thể bắn tới để tránh thương vong cho mọi người khi bỏ chạy. “36 người vượt ngục đó chính là tiền thân của Tiểu đoàn 506 khu vực Kiến Tường, đơn vị sau này đã cùng quân chủ lực thực hiện nhiều trận đánh, chiến dịch lớn tại những tỉnh miền Tây và trực tiếp tham dự giải phóng Kiến Tường- Long An năm 1975.
Thông báo quan yếu này chúng tôi chỉ có được ngay buổi chiều hôm đó, nhờ anh Năm khi đi mua rượu nhìn thấy hai tên lính lấy súng từ một căn phòng gần đó. Khi bọn chúng say sưa thì những người đưa cắt cử ra tay hạ gục và cướp vũ khí của chúng. Ảnh: T. Ảnh: T. Các đồng chí bên ngoài giả làm người thân tù túng vào thăm hỏi để trao đổi phương án phối hợp.
Các tốp tù túng vừa chạy vừa quay lại bắn trả chặn sự truy kích của kẻ thù. Sau khoảng nửa tiếng đồng hồ thì mọi người đều về đến điểm tụ hợp, không ai bị thương nặng.
Thấy có động, lũ lính gác liền chiếu đèn về phía mọi người và thổi còi inh ỏi.
“Ở trong ấy, mỗi ngày chúng tôi đều phải đau lòng chứng kiến kẻ thù tra tấn man di các đồng chí của mình, rồi dùng lời lẽ mua chuộc hoặc khủng bố làm nhụt ý thức của anh em tù đọng.
