Mùi khoai nướng thơm lừng, mùi khói cay xè xộc thẳng vào mũi, mặt mày đen nhẻm dính chút tro mà sao nụ cười đứa nào cũng giòn rụm, hạnh phúc. Nơi làng quê, những chiều chăn trâu cắt cỏ, đuổi bắt lũ chuồn chuồn, bọn trẻ con vẫn thường dắt theo dăm củ khoai, hì hụi gom chút rơm trên đồng, chụm đầu vào với nhau thổi cho lửa bùng lên và chờ đợi.
Tôi lớn lên từ quê và làm bạn với rơm rạ, với bếp củi. Khói bếp tượng trưng cho ấm cúng, bữa ăn đầm ấm đoàn viên của gia đình. Huệ Hương. Chẳng thế mà người mẹ nào trước khi con gái đi lấy chồng cũng ân cần dặn dò con phải là người giữ lửa trong nhà, là phụ nữ không được để bếp lửa nguội lạnh.
Khói bếp cuộn lên thành từng vòng trắng xóa trên chái bếp, chở theo những ấm áp, thái bình của tình doanh nhân đình.
"Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm”. Những chiều tan học trở về, nhìn thấy ngọn khói bay lên từ nếp nhà ai đó là biết bữa cơm chiều của một gia đình đang được bắt đầu.
Khói bay lên cùng chuỗi tháng năm tuổi thơ bình yên đầy kỷ niệm. Nếu không đúng mùa, bà sẽ đãi tôi món lạc rang được bà cất rất cẩn thận. Mỗi lần về quê, bà ngoại luôn rang cho tôi những mẻ lúa non – gọi là trắt để tôi có cái ăn vặt, bỏ vào túi áo, thò tay vào âm ấm, thỉnh thoảng lại lấy ra ăn ngon. Những khi canh bếp cho bà, bao giờ mắt tôi cũng cay xè như khóc. Chẳng có gì xa lạ khi những đứa trẻ như chúng tôi quen thân, gần gũi, gắn bó với khói bếp mỗi chiều.
Bất kể mùa nào, bà cũng có một món ăn, dù đơn sơ, giản dị nhưng thấm đẫm tình thương yêu bà dành cho cháu gái. Gặp mùa lạc tôi sẽ được ăn lạc luộc tươi, thơm ngon.
Nấu bằng rơm luôn luôn phải thường trực bên cạnh, hết lớp rơm cũ dùng que cời đẩy vào lớp rơm mới và gạt lớp mùn cũ để bếp không bị đầy, bị tắc.
Giờ mỗi lần bước đi trên con đường làng tôi lại nhớ, lại thương ngọn khói chiều quê hương. Vậy mà tôi vẫn yêu, thích như nghiện mùi khói ấy.
Tôi lớn lên bên mùi khói bếp và dần xa mùi khói đi về phía tỉnh thành.
