Cần có cơ chế cụ thể để cộng đồng dự giám sát môi trường

Hội thảo đã công bố một số kết quả nghiên cứu của dự án: “Đánh giá tác động của ô nhiễm môi trường khu công nghiệp nhìn từ góc độ cộng đồng”. Đây được coi là một cách tiếp cận rất mới mẻ. Cộng đồng dân cư chính là đối tượng bị ảnh hưởng trực tiếp của ô nhiễm môi trường từ các nhà máy, khu công nghiệp. Tiếp cận góc nhìn của cộng đồng địa phương, tự đặt mình vào vị trí của người dân, tìm hiểu quá trình người dân đi khiếu kiện về các vấn đề ô nhiễm môi trường do các nhà máy gây ra, sẽ giúp các nhà quản lý, hoạch định chính sách có cách nhìn toàn diện hơn, có cách giải quyết hợp lý hơn. Ông Lê Minh Đức, Trưởng nhóm nghiên cứu của dự án cho biết, các vụ khiếu kiện về môi trường thường bị kéo dài, giải quyết không dứt điểm, chưa minh bạch trong quá trình giải quyết, thành ra người dân giảm tin cậy vào chính quyền địa phương, buộc phải khiếu kiện vượt cấp. Không ít vụ việc, người dân đã phản ứng quyết liệt, thậm chí có những hành động bủa vây, thị uy doanh nghiệp đã gây ô nhiễm môi trường. Theo ông Đức, chính quyền địa phương cấp cơ sở (như xã, phường, quận, huyện) chưa có đủ điều kiện cấp thiết để có thể phát hiện, giải quyết được tranh chấp về môi trường (thiếu cơ sở pháp lý, thiếu tri thức, thiếu kinh phí, thiếu con người). Các vụ làm ô nhiễm môi trường thời gian qua được phát giác phần lớn là do người dân và báo chí. Các quan điểm tại hội thảo cho rằng, để giải quyết tốt các tranh chấp về môi trường cần có cơ chế để cộng đồng địa phương tham dự giám sát về môi trường (được cung cấp thông tin, được cho biết phương hướng và quá trình xử lý), trong đó có cả giám sát việc xử lý ô nhiễm môi trường. Các tỉnh cần hình thành Ban Môi trường do Chủ tịch tỉnh đứng đầu để giải quyết các tranh chấp giữa người dân và doanh nghiệp. Cùng với đó, tòa án cần phải giữ vai trò tích cực hơn, xử thật nghiêm các vụ làm ô nhiễm môi trường để làm gương. Cảnh sát môi trường, cán bộ môi trường cần phải được trang bị đầy đủ các tri thức, kỹ năng, thiết bị kỹ thuật, kinh phí để kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm về môi trường. QUỲNH DƯƠNG