Thứ Năm, 1 tháng 8, 2013

Nặng dạy tri thức, thay đổi nhẹ luyện đạo đức

Chương trình giáo dục hiện tại chưa ăn nhập, cốt cung cấp tri thức cho học trò mà chưa chú trọng việc dạy làm người; gấp rút canh tân chương trình, thay đổi tư duy về giáo dục… Đây là những vấn đề được nhiều đại biểu đề cập tại Hội nghị nêu quan điểm và kiến nghị của dân chúng về“Các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục Việt Nam bây chừ”diễn ra ngày 31-7 tại Hà Nội. Hội nghị do chiến trường Tổ quốc Việt Nam tổ chức.

Cấu trúc lại hệ thống bậc phổ thông

Đánh giá thực trạng giáo dục hiện thời của nước ta, bà Nguyễn Thị Thu Hà - Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam mở màn hội nghị với giải pháp về thay đổi tư duy tiếp cận. Theo bà Hà, phương pháp giáo dục cần đi theo tư duy học để tự tin hòa nhập, phát triển, học để hiểu biết hơn là học để lấy bằng cấp. Để làm được điều này, từng lớp, các cấp lãnh đạo quản lý phải thay đổi cách tuyển dụng, có thể một phần giúp cho các em học sinh không bị quá thúc ép về chuyện bằng cấp, đến trường để lấy tri thức chứ không phải học để lấy bằng cấp.

Các đại biểu thảo luận bên lề hội nghị. Ảnh: VIẾT THỊNH

GS Văn Như Cương (Hiệu trưởng Trường THPT tư thục Lương Thế Vinh) thanh minh quan điểm cần phải cấu trúc lại hệ thống bậc học phổ quát. Theo giáo sư, chúng ta đang bắt học sinh học những thứ mà sau khi tốt nghiệp chúng không bao giờ gặp phải trong cuộc sống hay trong nghề nghiệp. Từ đó ông đề nghị một mô hình theo kết cấu: Cấp tiểu học và THCS chỉ có một chương trình, cấp THPT được phân ra thành hai nhánh, một nhánh tạm gọi như cũ là trung học phổ thông, nhánh khác gọi là trung học có dạy nghề. “Các trường THPT (chiếm 40% số học sinh) nhằm đào tạo những học sinh sau khi tốt nghiệp có thể học ở các trường ĐH, chương trình có năm môn nép là toán, tiếng Việt, ngoại ngữ, giáo dục kỹ năng sống, giáo dục thể chất. Ngoại giả còn có các môn học tự chọn khác. Với nhánh còn lại, có mục tiêu đào tạo sau khi tốt nghiệp có trình độ THPT và có thể ra làm nghề luôn hoặc học lên trung cấp, CĐ.

Mới chú trọng dạy tri thức

Đánh giá về những bất cập của mô hình giáo dục ngày nay, GS Hoàng Xuân Sính (ĐH Thăng Long) cho rằng trong vòng 12 năm từ tiểu học cho đến THPT chỉ làm được một điều là trang bị kiến thức cho học sinh, còn những đức tính của con người thì chưa làm được.

Chung quan điểm này, GS Văn Như Cương đánh giá trong chương trình hiện hành các môn học dạy làm người không được chú trọng. “Những lệ luật đơn giản trong giao du, xử sự trong cộng đồng, thái độ đối với môi trường, thiên nhiên. Những điều ác cần tránh, những điều thiện nên làm, những phẩm chất cần rèn luyện như tính chân thực, lòng vị tha, quý trọng pháp luật… đều không được khuyên bảo một cách có hệ thống và bài bản trong dài của chúng ta hiện giờ” - GS Văn Như Cương nói.

Bày tỏ lo âu về việc phải chăng chúng ta đang hoang toàng một nguồn lực về giáo dục đào tạo, Phó chủ toạ nước Nguyễn Thị Doan cũng cho rằng đổi mới tư duy như thế nào thì phải duyệt mục tiêu các cấp học, bậc học để xem khiếm khuyết ở đâu để sửa, không thể đưa ra những giải pháp chung chung. Nếu vẫn xác định sản phẩm đào tạo của các cấp cần nhiều số lượng, bằng cấp, nặng về lý thuyết hơn chất lượng thì không cần phải đổi mới gì. “Đã đến lúc chúng ta phải rà soát lại từng lĩnh vực để có giải pháp cụ thể, hiệp với lứa tuổi, ngành nghề. Cần đưa ra mấu chốt đổi mới giáo dục là gì để đề xuất với Chính phủ, Quốc hội” - Phó Chủ tịch nước kết luận.

Phó Chủ tịch nước yêu cầu bỏ kỳ thi tốt nghiệp

Phát biểu tại hội nghị, Phó chủ toạ nước Nguyễn Thị Doan đã có quan điểm đề nghị Bộ GD&ĐT nghiên cứu có thể bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT. Theo bà Doan, cơ sở của việc này là kỳ thi nào cũng có trường đỗ 100%, nhiều tỉnh 99%. Được độc nhất vô nhị một năm thắt chặt “hai không” thì có trường chỉ đỗ 14%, có trường thậm chí có lớp chỉ đỗ 0%. Liệu có thắt mãi được không? Hơn nữa, kỳ thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH được tổ chức quá gần nhau vừa khổ cho gia đình, vừa khổ cho nhà trường, tốn kém tiền tài xã hội.

Song song, cũng theo Phó chủ toạ nước Nguyễn Thị Doan, cách đánh giá kết quả giáo dục đào tạo cũng phải xem lại. Chẳng thể lấy kết quả sáu môn thi tốt nghiệp để đánh giá quá trình 12 năm học.

VIẾT THỊNH