Với người không đạt tiêu chí đó, sẽ không giữ, dù họ là GS và chưa đến tuổi về hưu, như các nước vẫn làm
Bằng cấp do Việt Nam đào tạo chưa được nhấn trên thị trường lao động quốc tế. Các văn bản Nghị quyết luôn quan tâm và đề cao vai trò của thiên tài khoa học và giảng dạy. Chả hạn, quy định GS giỏi là người có năng lực "cầm đầu" nhóm nghiên cứu, có bài nghiên cứu khoa học đăng trên các tùng san quốc tế, viết sách, có uy tín giảng dạy và chỉ dẫn nghiên cứu sinh, dự các hoạt động học thuật trong và ngoài nước.
Các cơ sở đào tạo ĐH và ĐH nhà nước trong cả nước hiện đều máy móc bắt các GS đầu đàn, kể cả những người có uy tín trong giới học thuật trong và ngoài nước, đến tuổi theo quy định (60 hay 65 - đa số trong số họ là lớp người được Đảng và Bác Hồ gửi đi đào tạo ở nước ngoài khi tổ quốc đang chiến tranh) là về hưu.
Có thể nói, làm vậy liệu có hợp với thông lệ quốc tế và truyền thống "thầy già con hát trẻ"? Luật nhân viên hiện hành số 58/2010/QH và Nghị định về tuyển dụng và dùng và quản lý Viên chức số 29/2012/NĐ-CP, có quy định Chế độ hưu trí khá chung chung đại trà.
Đó cũng là một trong những lý do nước ta, một dân tộc 90 triệu dân, nhưng số bài viết công bố trên các tạp chí khoa học quốc tế, bằng phát minh sáng chế lại chỉ bằng một trường đại học nhàng nhàng trên thế giới, chỉ bằng một phần năm so với Thái-lan, một phần ba Ma-lai-xi-a, một phần mười bốn Xin-ga-po, thậm chí thấp hơn cả In-đô-nê-xi-a, Phi-li-pin.
Bộ trưởng KH và CN Nguyễn Quân cho rằng, không nên quan niệm đãi ngộ giới trí thức giống như các cơ chế, chính sách với người có công hay đối tượng chính sách. Phải không kịp thời có chính sách đãi ngộ và trọng dụng tuấn kiệt mang tính đột phá thì chẳng thể có những nhà khoa học đầu ngành, những tập thể giảng dạy và nghiên cứu khoa học mạnh.
Nhưng từng có một trường ĐH lớn của nhà nước ra văn bản buộc GS hơn 62 tuổi không được chỉ dẫn nghiên cứu sinh. Điểm đột phá chính là tạo điều kiện làm việc tốt và có tư duy mới, sớm hoàn thiện chính sách tiếp kiến dùng cán bộ giảng dạy đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ) trình độ cao đã hết tuổi lao động.
Để sớm hiện thực hóa điều này, Chính phủ đã đồng ý với yêu cầu của Bộ GD và ĐT dành cho các giảng sư có trình độ TS, giảng viên có chức danh GS, PGS được kéo dài thời kì giảng dạy.
Nhưng tới nay, đã sáu tháng vẫn chưa thấy Bộ GD và ĐT có động thái "trình" các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật này.
Đừng để mọi việc trở thành quá muộn. Trong các đợt rà soát việc thực hiện Nghị quyết 50/2010/QH12 của Quốc hội khóa 12 về điều kiện bảo đảm chất lượng đào tạo, Bộ GD và ĐT đã phải cho dừng tuyển sinh nhiều ngành do không đủ điều kiện tối thiểu về số lượng giảng viên có trình độ TS, thạc sĩ. Trí thức là nguồn lực đặc biệt. Có lẽ nào không có ai phải chịu trách nhiệm về sự hoang, nghịch lý kéo dài này? thời kì từ nay đến năm 2020 còn rất ngắn, trong khi đích trở nên một nước công nghiệp theo hướng hiện đại đòi hỏi phải có nguồn nhân lực đủ mạnh để khai triển thành công các chương trình quốc gia về phát triển KH và CN với nhiệm vụ rất nặng nề.
Trong thời gian làm việc kéo dài, họ được hưởng lương và các chế độ theo ngạch, bậc lương đang hưởng, được xét tăng lương theo quy định và chế độ đã hưởng trước đó. Hiện "dòng" giảng viên đầu ngành trình độ cao vẫn không ngừng "chảy" về hưu vì chỉ căn cứ vào độ tuổi, vào một số chính sách "phi thực tại".
Cần nhấn mạnh, hiện cả nước có 74. Kỹ sư Viện Sinh học nông nghiệp nghiên cứu sự phát triển của giống cây trồng. Theo đó, "đơn vị sự nghiệp công lập có thể ký giao kèo vụ, việc với người hưởng chế độ hưu trí nếu đơn vị có nhu cầu và người hưởng chế độ hưu trí có hoài vọng.
149 giảng viên ĐH, CĐ, nhưng theo tiêu chí chung, giáo dục đại học hiện còn thiếu 20 nghìn giảng viên, trong đó tỷ lệ có chức danh GS chỉ chiếm 0,5%, PGS 3,37%, trình độ TS hơn 10%, thạc sĩ khoảng 40%.
Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD và ĐT) gần đây lấy ý kiến rộng rãi dự thảo Nghị định "Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Giáo dục đại học (GD ĐH)", cụ thể hóa Điều 46 của Luật GD ĐH - quy định giảng viên có trình độ tấn sĩ (TS), có chức danh Giáo sư, phó giáo sư (GS, PGS) đang giảng dạy và nghiên cứu khoa học tại cơ sở giáo dục ĐH công lập khi đến tuổi về hưu có thể được coi xét kéo dài thời gian dạy và nghiên cứu khoa học.
Nhưng thực tại chúng ta lại hầu như chưa có chính sách cụ thể nào thật sự trọng dụng, dùng lâu dài và suy tôn cán bộ khoa học và giảng dạy đầu ngành. GS, TSKH NGUYỄN XUÂN HÃN. Đây là sự hoang nguồn chất xám lớn, kéo dài hàng chục năm qua. Bộ KH và CN đề nghị quốc gia cần tăng nhiều biên chế nghiên cứu cho các trường đại học để gắn kết và hỗ trợ cho nhau giữa nghiên cứu và giảng dạy, Quỹ phát triển KH và CN quốc gia đã và đang xem xét các đề tài nghiên cứu cấp kinh phí, không còn dựa vào tuổi tác và bằng cấp.
". Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã có Văn bản số 1392/VPCP-KGVX ngày 20-2-2013, sau khi Luật GD ĐH có hiệu lực thi hành từ 1-1-2013, đề nghị Bộ GD và ĐT khẩn trương hoàn tất việc xây dựng, trình Chính phủ, Thủ tướng ban hành các văn bản quy định chi tiết và chỉ dẫn thi hành một số điều của Luật GD ĐH.
Đáng lẽ cần có các tiêu chí thật cụ thể "đính kèm" Luật này, để giữ lại người tài là GS, TS, thạc sĩ ở các cơ sở đào tạo.
Theo GS, TSKH Bành Tiến Long, nguyên Thứ trưởng GD và ĐT, dựa vào số liệu thống kê sơ bộ, tỷ lệ đào tạo TS trong mười năm nữa cũng chưa theo kịp tỷ lệ TS về hưu nếu chỉ xét về tiêu chí tuổi. Số GS, PGS công nhận mới hằng năm ít hơn số về hưu, nhàng nhàng mỗi năm gần bằng ngần ấy người.
